सारथीच्या शैक्षणिक व कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजनांमुळे युवकांना मदत

महाराष्ट्र राज्यातील मराठा, कुणबी, मराठा-कुणबी व कुणबी-मराठा या लक्षित गटाच्या सामाजिक, शैक्षणिक व आर्थिक विकासासाठी छत्रपती शाहू महाराज संशोधन, प्रशिक्षण व मानव विकास संस्था म्हणजेच सारथी ही संस्था काम करते. सारथी संस्थेचे विभागीय कार्यालय कोल्हापूर उपकेंद्र, लातूर, मुंबई, नाशिक, अमरावती, नागपूर, औरंगाबाद व पुणे येथे आहेत. सारथीमार्फत मराठा समाजातील विद्यार्थ्यांसाठी अनेकविध योजना राबविल्या जात आहेत. शैक्षणिक योजनांच्या लाभामुळे मराठा समाजातील अनेक विद्यार्थ्यांच्या गुणवत्तावाढीसाठी मदत झाली आहे. तर कौशल्य विकास प्रशिक्षण योजनांतून युवकांची आत्मनिर्भरतेकडे वाटचाल सुरू आहे. या योजनांबाबत थोडक्यात माहिती..

डॉ. पंजाबराव देशमुख सारथी उच्च शिक्षण देशांतर्गत शिष्यवृती योजना – या योजनेंतर्गत गुणवत्ता शिष्यवृत्तीसाठी पात्र झालेल्या विद्यार्थ्यास संबंधित विद्यापीठ/शैक्षणिक संस्थेने अभ्यासक्रमासाठी ठरवून दिलेले पूर्ण शिक्षण शुल्क, परीक्षा शुल्क, नोंदणी फी, जिमखाना, ग्रंथालय, संगणक इ. शुल्क संबंधित विद्यापीठ /शैक्षणिक संस्थेमार्फत संबंधित विद्यार्थ्यांच्या आधार संलग्न बॅंक खात्यात जमा करण्यात येते.

जे विद्यार्थी वसतिगृहात जागेअभावी अन्यत्र राहात असतील अशा विद्यार्थ्यांना वसतिगृह शुल्क व भोजन शुल्काची रक्कम ही तो शिक्षण घेत असलेल्या संबंधित संस्थेच्या आकारणी करण्यात येत असलेल्या रकमेच्या मर्यादेत विद्यार्थ्याच्या आधार संलग्न बॅंक खात्यात जमा करण्यात येते.

विद्यार्थ्यांसाठी शुल्क सहाय्यासोबत वसतिगृह, पुस्तके, अभ्यास साहित्य, प्रवास भत्ता आदि विविध सुविधा दिल्या जातात.

            महाराजा सयाजीराव गायकवाड सारथी गुणवंत मुलामुलींना परदेशात उच्च शिक्षण शिष्यवृत्ती योजना – महाराष्ट्र राज्यातील अधिवास असलेले मराठा, कुणबी, मराठा-कुणबी, कुणबी–मराठा या सारथीच्या लक्षित गटातील मुलामुलींना परदेशात पदव्युत्तर पदवी, पदव्युत्तर पदविका आणि संशोधनात्मक अभ्यासक्रमाचे (पीएच.डी)चे विशेष अध्ययन करण्यासाठी आर्थिक मदत करणे, या हेतुने ही योजना राबवली जाते. महाराष्ट्रातील मराठा, कुणबी, मराठा-कुणबी, कुणबी–मराठा या जातीतील पदव्युत्तर पदवी, पदव्युत्तर पदविका आणि पीएच. डी साठी अद्ययावत QS, World university ranking 200 च्या आतील परदेशी शैक्षणिक संस्थांमध्ये प्रवेश घेणाऱ्या 75 विद्यार्थ्यांना (पदव्युत्तर पदवी, पदव्युत्तर पदविका दोहोंसाठी 50 आणि पीएच. डी साठी 25) ही शिष्यवृत्ती मंजूर करण्यात येते.

या माध्यमातून मराठा, कुणबी, मराठा-कुणबी व कुणबी-मराठा जातीतील गरीब व हुशार विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षण घेण्यास प्रोत्साहन मिळून त्यांना स्पर्धात्मक जगात उभे करण्यासाठी शैक्षणिक मदत होते.

छत्रपती संभाजी महाराज सारथी युवा व्यक्तिमत्व संगणक कौशल्य प्रशिक्षण कार्यक्रम -(CSMS-DEEP)- या योजनेंतर्गत महाराष्ट्र राज्यातील सारथीच्या लक्षित गटातील 40 हजार उमेदवारांना प्रतिवर्षी नि:शुल्क प्रशिक्षण देण्याचे उद्दिष्ट आहे. तीन वर्षात 1 लाख 20 हजार विद्यार्थ्यांना प्रशिक्षणाचे ध्येय असून  आतापर्यंत 97286 विद्यार्थ्यांनी लाभ घेतला आहे.

या योजनेंतर्गत महाराष्ट्र ज्ञान महामंडळ (एमकेसीएल) च्या माध्यमातून उमेदवारांना 4 module अंतर्गत spoken English, soft skills, IT skills, accounting with Tally, Hardware and Networking, web designing, data managaement, digital freelancing, mobile app development आदि कोर्सेस शिकवले जातात. लक्षित गटातील उमेदवारांसाठी सारथी मार्फत सदर प्रशिक्षण मोफत उपलब्ध करुन दिले जाते. या योजनेंतर्गत प्रति विद्यार्थी रु. 26 हजार 360 रुपये खर्च येतो. आतापर्यंत महाराष्ट्रामध्ये 36 हजार 418 विद्यार्थी पास झाले असून 9 हजार 224 विद्यार्थ्यांना रोजगार प्राप्त झाला आहे.

 श्रीमंत मालोजीराजे भोसले सारथी कौशल्य विकास प्रशिक्षण कार्यक्रम-इंडो-जर्मन टूल रूम (IGTR)- इंडो-जर्मन टूल रूम(IGTR), औरंगाबाद ही संस्था भारत सरकारच्या सूक्ष्म, लघु व मध्यम उद्यम मंत्रालय अंतर्गत काम करते. या प्रशिक्षण कार्यक्रमांतर्गत औरंगाबाद, पुणे, नागपूर व कोल्हापूर येथील प्रशिक्षण केंद्रांमधून एकूण 24 अभ्यासक्रमांचे प्रशिक्षण देण्यात येते.

 ही संस्था पदव्युत्तर स्तर, पदव्युत्तर पदविकास्तर, पदविकास्तर आणि प्रमाणपत्रस्तरावर तांत्रिक मनुष्यबळाच्या विस्तृत स्पेक्ट्रमच्या समावेश करण्यासाठी विविध अभ्यासक्रम उपलब्ध करते. त्यामध्ये टूल डिझायनिंग, CAD/CAM, CNC मशिनिंग, LCA तसेच टेलर मेड मोड्युलस च्या विशिष्ट क्षेत्रातील अल्पकालीन अभ्यासक्रमांची संख्या ग्राहकांच्या गरजेनुसार डिझाईन आणि आयोजित केली जाते.

सारथीच्या लक्षित गटातील ग्रामीण तरुणांचे कौशल्य वाढवण्याच्या उद्देशाने सारथीचा या संस्थेसोबत करार करण्यात आला आहे. सारथीमार्फत सदर प्रशिक्षण मोफत उपलब्ध करुन दिले जाते.

सारथीच्या सर्व योजना तपशीलवार पाहण्यासाठी अधिकृत संकेतस्थळ- https://sarthi-maharashtragov.in.  सारथी Application –SARTHI PUNE प्ले स्टोअर वर उपलब्ध आहे. युट्युबवर-SARTHI PUNE, फेसबुकवर –SARTHI PUNE,

सारथी उपकेंद्र कोल्हापूर कार्यालय पत्ता:

श्रीमती किरण कुलकर्णी .

अप्पर जिल्हाधिकारी तथा सह-व्यवस्थापकीय संचालक,

छत्रपती शाहू महाराज संशोधन, प्रशिक्षण व मानव विकास संस्था (सारथी) उपकेंद्र कोल्हापूर.

पत्ता – विकासगंगा इमारत, ड्रीम वर्ल्ड वॉटर पार्क च्या शेजारी, रमणमळा, कसबा बावडा, कोल्हापूर-416 003.

E-mail – sarthikop21@gmail.com

Contact – 0231/2992723

                                (संकलन – संप्रदा बीडकर, जिल्हा माहिती अधिकारी, सांगली)